Монгол Улсын иргэний эрх зүй тэр дундаа гэр бүлийн эрх зүйд тухайн нийгмийг тодорхойлох олон зүйл оршин байдаг. Тухайлбал: Сүй тавих асуудлыг одоо болтол хуульчлаагүй нь нийгэм, соёлын хувьд монголчууд сүй тавихыг тэр бүр голчлон анхаардаггүй буюу нийгэмд тийм ч нийтлэг болоогүй асуудал юм. Гэхдээ энэ нь монголчууд сүй тавих уламжлалгүй гэсэн үг огтоосоо биш бөгөөд ардын хувьсгал буюу 1921 оноос хойш нийгмийн амьдралд энэ ойлголт бүдгэрсэн гэж үзэж болно.
Гэтэл гадаадын зарим улс оронд энэхүү гэр бүлийн харилцааны анхдагч бөгөөд онцлог байдлыг эрх зүйн хэм хэмжээгээр зохицуулсан байдаг байна.
Германы гэр бүлийн хууль нь иргэний хуулийн ( BaB Bargeliches Gesetz Bvch) –ийн 4-р боть дээр 1297-1921-р зүйлүүд дээр тусгагдсан байдаг.
Хамтран амьдрагч, мөн гэрлээгүй хосуудын эрх зүйн байдал нь ( parta- Lebenspartnerschaftsgeseetz) гэх хамтран амьдрагчидын хуульд тусгагдсан байдаг. Мөн гэр бүлийн маргааныг шүүхээр шийдвэрлэх процесс нь ( ZPO- ZivilProzessOrdnung) гэх хэргийг шүүхээр хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нарийн заасан байдаг.
Германы гэр бүлийн эрх зүйд сүй тавих гэдэг ойлголтын талаар хуульчилсан байна.
Энэ нь ХБНГУ-ын Иргэний хуулийн 1297-р зүйлд “Сүй тавьсан хосуудад гэрлэгчидийн хууль нөлөөлөхгүй буюу хүчин төгөлдөр хэрэгжихгүй” гэж заажээ.
1298-р зүйлд “Сүй тавьсан талуудын аль нэг нь сүйгээс буцвал нөгөөдөхдөө, мөн түүний эцэг эх юмуу оронд нь төлөөлсөн 3-дагч этгээдүүдэд сүй тавих гэсэн үндслэлээр зарцуулсан мөнгө, хөдөлмөр юмуу эд хөрөнгийг буцаан төлөх үүрэгтэй.
Сүйгээс татгалзан цуцлах ноцтой үндэслэл байвал энэ үүргээс чөлөөлөгдөнө.”
1301-р зүйлд “Сүй тавьсан хосууд гэрлэхгүй харин сүйгээ цуцалвал нөгөөдөхдөө сүй тавьсан бэлэг, мөнгө, эд хөрөнгөө буцаан шаардах эрхтэй, эс өгвөл нөгөөдөхөө үндэслэлгүйгээр хөрөнгжсөн гэж шүүхээр нэхэмжлэж болно”. гэх зэргээр гэрлэлтийн өмнөх гэж хэлж болох сүйн талаарх зохицуулалтыг хуульчилжээ.
Германы гэр бүлийн эрх зүйн зохицуулалтын нэг онцлог бол тусдаа амьдрагчдын эд хөрөнгийн зохицуулалт юм. 1361. б. 4-т “гэрлэгчид салснаас хойш 6-н сарын дотор нүүсэн эхнэр юмуу нөхөр эргэн ирэх хүсэлт гаргаагүй бол үүнийг нөгөө талдаа тухайн байрыг бүхэлд нь үлдээж байна гэж ойлгоно”.
Солонгос улсын хуульд сүйн талаар:
Солонгос улсын Иргэний хуулийн 800 дугаар зүйлд зааснаар “насанд хүрсэн хүн чөлөөтэйгөөр гэр бүлийн сүй тавьж болно.” 801-р зүйлд “Эрэгтэй хүн арван найман насанд хүрсэн, эмэгтэй хүн арван зургаан насанд хүрсэн бол тэдний эцэг, эх, тэжээгчийн зөвшөөрлөөр гэрлэлтийн сүй тавьж болно.” гэж заасан нь их онцлог зохицуулалт бөгөөд гэрлэхээсээ өмнөх хоёр тал гэрлэх сүй тавих гэсэн өвөрмөц зохицуулалтыг тусгасан байдаг. Хэн ч гэрлэлтийг сүйг албадан биелүүлэхээр шүүхэд нэхэмжилж болохгүй.
Мөн (гэрлэлтийн сүй салах шалтгаан) доорх зүйлсээс үүдсэн нөхцөл байдлын нэг л шалтгаан гэр бүлийн сүй тавьсан талуудын нэгэнд байвал сүйг цуцалж болно:
- Хэрвээ талуудын нэг нь ажлаасаа түр огцорсны дараа багагүй ял шийтгэгдсэн
- Хэрвээ талуудын нэг нь гэрлэлтйин сүйн шийдвэрийн дараа бараг мэдээгүй эсхүл мэдээгүй байснаа нягталж үзэхээр бол
- Хэрвээ талуудын нэг нь арьс өнгөний өвчин, сэтгэцийн эдгэрэшгүй өвчтэй, мөн өөр бусад эдгэрэшгүй хорт халдварт өвчтэй бол
- Хэрвээ талуудын нэг нь өмнө нь сүй тавьсан, гэрлэлтийн сүй тавих шийдвэрийн дараа өөр хүнтэй гэрлэхээр сүй тавьсан
- Хэрвээ талуудын хэн нэгэн нь гэрлэлтийн сүй тавих шийдвэрийн дараа өөр хүнтэй завхайрсан бол
- Хэрвээ талуудын хэн нэгэн нь нас барсан, гэрлэлтйин сүй тавьсаны дараа нэгээс илүү жил хаана байгаа нь мэдэгдэхгүй бол
- Хэрвээ талуудын хэн нэгэн нь татгалзсан эсхүл гэрлэлтээ шалтгаангүйгээр хойшлуулсан
- эдгээрээс өөр ноцтой шалтгаан байгаа
Гэрлэлтийн сүй бол гэрлэхээс өмнө онцгой харилцаа байхаар Солонгос улсад өвөрмөц зохицуулалтыг оруулсан нь тухайн орны нийгмийн соёл, ёс заншилтай холбоотой болов уу.
Австри Улсын гэр бүлийн эрх зүй нь хүүмүүсийн гэрлэлт, хүүхэд эцэг эхийн харилцаа мөн асрамжийн бүх төрлийн харилтцааг зохицуулдаг.
Австри Улсын Гэр бүлийн харилцааг Allgemeine Bürgerliche Gesetzbuch (ABGB) гэх Иргэний Хуулийн нэгэн боть-р зохицуулдаг байна.
Сүйт тавих: (§ 45 ABGB)-д сүйт тавих нь гэрлэх шаардлага үүргийг бий болгодогүй мөн бусад гэр бүлийн үүрэгийг хангах шаардлагийг үүсгэхгүй болно.
Нийгэм-соёлын анторпологи нь Улс төр, Нийгэм судлал, Хүн ам зүй, Нийгмийн сэтгэл зүй зэрэг ухаануудад харьцангуй өргөн хүрээний судлагдахуун болдог.
Энэ үүднээс гэр бүлийн харилцаан дахь улс үндэстний соёлын хувьд монголчууд гэрлэлтийн өмнөх сүйн талаар одоо үед төдийлөн анхаарал хандуулах нь багассан гэлтэй байна.
Сүй тавих бол ёс заншлын болоод гэр бүлийн харилцаан дахь анхдагч суурь ойлголт байх юм. Гадаадын зарим оронд энэ талаар зохицуулахдаа ихэвчлэн эдийн засгийн асуудлыг хөндөхийг чухалчилсан бол Солонгос улсын хувьд гэр бүлийн гадуурх харилцаа буюу эдийн бус харилцааг зохицуулж буй зарим тохиолдол ажиглагдаж байна.
Түүнчлэн нийгэмд албан ёсны гэр бүл болон хамтын амьдралын явцад гэр бүлээс гадуурх харилцаа өргөн байгаа нь гэр бүл салалтын нэг нөхцөл шалтгаан болж байгаа талаар судалгаанууд байгаа ч энэхүү шалтгааныг зохицуулсан хууль эрх зүйн зохицуулалт байхгүй. Нийгмийн анхдагч нэгж болох гэр бүлийн харилцаа бат бөх байх нь нийгмийн бусад институцид эерэг нөлөөтэй талаар эрдэмтэн, судлаачид номлодог ч түүнийг эрх зүйн дэгж журмаар зохицуулах асуудал сул байна.
Тухайн улсын үндэсний соёл, ёс заншилаас хамаарч гэр бүлийн эрх зүйн зохицуулалт өвөрмөц байгаа нь судалгааны явцад ажиглагдсан бөгөөд Япон, Солонгос зэрэг улсуудад гэрлэлтийн сүй хэмээх өвөрмөц харилцааг тодорхой зохицуулсан байна. харин ХБНГУ-д хамтран амьдрагч хосуудын эд хөрөнгийг зохицуулалтыг оруулж ирсэн нь үүнийг илтгэнэ. Монгол улсын хувьд энэ төрлийн харилцааг хуульчлаагүй орхисон бөгөөд нийгмийн амьдралд хамтран амьдрах ойлголт байгаа тул хуульчилан зохицуулах шаардлагатай гэж үзэж байна.